بررسی برنامه پنهان مدارس جمهوری اسلامی ایران و نقش آن در تشکیل هویت ملی جوانان

آموزش و پرورش یکی از مهمترین نهادها در تکوین و تقویت هویت ملی دانش آموزان می باشد. به نظر می رسد افرادی که با آموزش و پرورش در ارتباط بیشتری هستند؛ با این موضوع آشنایی دارند که: مدارس دارای دو نوع کارکرد و برنامه ی «رسمی» و «غیررسمی» (آشکار و پنهان) هستند. هدف از پژوهش حاضر، که به روش پیمایشی(زمینه یابی) انجام شده است، بررسی ارتباط بین برنامه ی پنهان و غیررسمی مدارس و هویت ملی جوانان، توصیف، سنجش و تحلیل عوامل موثّر برهویت ملی در مقطع متوسطه مدارس است. بر این اساس، تعداد 200 نفر از دانش آموزان دبیرستان های سبزوار که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده در تحقیق حاضر، شامل دو پرسشنامه ی بسته پاسخ محقق ساخته:1- «سنجش ابعاد هویت» و 2- «تأثیر برنامه ی پنهان مدارس بر هویت ملی» است که اعتبار و روایی پرسشنامه های مورد استفاده با ضریب آلفای کرونباخ، 74% بوده است. روش آماری مورد استفاده ، آزمون های «دو جمله ای» و«کای اسکور» بوده و براساس نتایج به دست آمده، مشخص شد که: جنسیت، وضعیت اقتصادی خانواده وتحصیلات والدین در میزان علاقه ی دانش آموزان به هویت ملی نقش زیادی ندارد و دانش آموزان به ابعاد و عناصر هویت ملی مانند: پرچم و سرود ملی، زبان و ادبیات فارسی، اسطوره ها و مشاهیر، میراث فرهنگی، فرهنگ و آداب و رسوم، تاریخ و جغرافیا و هویت سیاسی خود، اهمیت می دهند؛ در هویت دینی، نسبتاً ضعیف هستند، برنامه ی پنهان مدارس را در تقویت هویت ملی موثر می دانند و فقط حدود نیمی از مدارس امکانات و برنامه ریزی مناسبی در جهت تقویت هویت ملی دارند.